1. Thiên nhiên phân
hóa theo Bắc - Nam
a) Phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy
Bạch Mã trở ra)
- Có kiểu khí hậu nhiệt đới ẩm gió
mùa với mùa đông lạnh.
- Nhiệt độ trung bình năm 22-240C.
- Phân thành 2 mùa là mùa đông và
mùa hạ.
- Cảnh quan phổ biến là đới rừng gió
mùa nhiệt đới.
- Thành phần sinh vật có các loại
nhiệt đới chiếm ưu thế.
b) Phần lãnh thổ phía Nam (từ dãy
Bạch Mã trở vào)
- Khí hậu mang tính chất cận xích
đạo gió mùa nóng quanh năm.
- Nhiệt độ trung bình năm trên 250C.
- Phân thành 2 mùa là mùa mưa và mùa
khô.
- Cảnh quan phổ biến đới rừng gió
mùa cận xích đạo.
- Thành phần sinh vật mang đặc trưng
xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài.
2. Thiên nhiên phân
hóa theo Đông - Tây
Từ Đông sang Tây, thiên nhiên nước
ta có sự phân hóa thành 3 dải rõ rệt:
a) Vùng biển và thềm lục địa
- Vùng biển lớn gấp 3 lần diện tích
đất liền. Độ nông - sâu, rộng - hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với
vùng đồng bằng, vùng đồi núi kề bên.
- Thiên nhiên vùng biển nước ta đa
dạng và giàu có.
b) Vùng đồng bằng ven biển
- Hình thành đồng bằng Bắc bộ và
đồng bằng Nam bộ, mở rộng các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa rộng, phong
cảnh thiên nhiên trù phú, xanh tươi.
- Dải đồng bằng ven biển Trung bộ,
đồi núi lan ra sát biển, chia cắt thành những đồng bằng nhỏ, đường bờ biển khúc
khuỷu với thềm lục địa hẹp. Các dạng địa hình bồi tụ, mài mòn xen kẽ nhau, các
cồn cát, đầm phá khá phổ biến.
c) Vùng đồi núi
- Sự phân hóa thiên nhiên ở miền đồi
núi rất phức tạp, chủ yếu là do tác động của gió mùa với hướng của các dãy núi.
- Trong khi vùng núi Đông Bắc có mùa
đông lạnh đến sớm thì ở vùng núi thấp phía nam Tây Bắc mùa đông bớt lạnh nhưng
khô hạn, mùa hạ đến sớm. Khí hậu Tây Bắc lạnh chủ yếu do địa hình núi cao.
- Trong khi sườn Đông Trường Sơn có
mưa vào thu đông, thì vùng núi Tây Nguyên lại là mùa khô, nhiều nơi khô hạn gay
gắt. Tây Nguyên vào mùa mưa thì bên sườn Đông Trường Sơn nhiều nơi lại chịu tác
động của gió Tây khô nóng.