I. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI GIỮA BÀI HỌC
Câu
1: Dựa vào kiến thức đã học và hình 6, hãy nhận xét về đặc điểm ....
Dựa
vào kiến thức đã học và hình 6, hãy nhận xét về đặc điểm của địa hình Việt
Nam?
Trả
lời:
Địa hình nước ta gồm có những đặc điểm như
sau :
Thứ nhất, địa hình đồi núi chiếm phần lớn
diện tích nhưng chủ yếu là đồi núi thấp
- Địa hình cao
dưới 1000m chiếm 85%, núi trung bình 14%, núi cao trên 2000m chỉ chiếm 1%
diện tích cả nước..
- Đồng bằng chỉ
chiếm 1/4 diện tích.
Thứ hai, cấu trúc địa hình nước ta khá đa
dạng
- Địa hình nước
ta được vận động Tân kiến tạo làm trẻ lại và có tính phân bậc rõ rệt: Địa
bình thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam
- Cấu trúc gồm
2 địa hình chính:
- Hướng TB -
ĐN: Từ hữu ngạn sông Hồng đến Bạch Mã
- Hướng vòng
cung: Vùng núi Đông Bắc và Trường Sơn Nam
Thứ ba, địa hình vùng nhiệt đới ẩm gió mùa
- Địa hình bị
xói mòn, cắt xẻ mạnh do lượng mưa lớn và tập trung theo mùa.
- Trên bề mặt địa
hình, dưới rừng có lớp vỏ phong hoá dày, vụn bở được hình thành trong môi
trường nóng ẩm, gió mùa, lượng mưa lớn…
Thứ tư, địa hình chịu tác động mạnh mẽ
của con người
- Thông qua các
hoạt động kinh tế: làm đường giao thông, khai thác mỏ…
- Con người tạo
ra nhiều địa hình nhân tạo như: đê, đập, hồ chứa nước, kênh rạch, hầm mỏ,
các công trình kiến trúc…
Câu
2: Hãy nêu những biểu hiện của địa hình nhiệt đới ẩm gió mùa?
Trả
lời:
Địa hình nhiệt đới ẩm gió mùa được thể hiện qua
ba điểm sau đây:
Một là, xâm thực mạnh ở vùng đồi núi. Đó là
quá trình bảo mòn, rửa trôi lớp phủ thực vật, bề mặt địa hình bị cắt xẻ mạng,
đất đá xói mòn rửa trôi. Vùng núi đá vôi hình thành nên các dạng địa hình mới
với các hang động, suối cạn, thung khô…
Hai là bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng hạ
lưu sông. Thực chất, hệ quả của quá trình bào mòn ở đồi núi chính là sự bồi đắp
bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng hạ lưu sông. Do đó, hằng năm ở các rìa phía đông
nam các đồng bằng châu thổ sông Hồng và phía tây nam đồng bằng châu thổ sông
Cửu Long hằng năm lấn ra biển từ vài chục đến gần trăm mét.
Ba là sinh vật nhiệt đới hình thành một
số dạng địa hình đặc biệt : đầm lầy than bùn (U Minh), bãi triều đước – vẹt (Cà
Mau), các bờ biển san hô…
Câu 3: Hãy lấy ví dụ để chứng minh
tác động của con người tới địa hình nước ta?
Trả
lời:
Cho đến thời điểm hiện tại thì con người đang
tác động mạnh mẽ đến địa hình nước ta. Đó là những tác động tích cực và tác
động tiêu cực.
Tác động tích cực đó chính là con người đang
có ý thức bảo vệ địa hịnh nhằm tăng hiệu quả kinh tế. Trồng rừng chính là ví dụ
điển hình vừa có thể bảo vệ lớp phủ thực vật vừa chống hiện tượng lũ lụt, sạt
lở đất đầu nguồn…
Tác động tiêu cực đó chính là vì cái lợi
trước mắt mà con người cũng đã phá hủy một cách tàn bạo bề mặt dịa hình, xói
mòn đất đau và làm giảm năng suất sinh vật.
Câu 4: Quan sát hình 6, các định các
cánh cung núi và nêu nhận xét về độ cao...
Quan
sát hình 6, các định các cánh cung núi và nêu nhận xét về độ cao địa hình
của vùng?
Trả
lời:
Trên hình 6, ta xác định được các cánh cung
núi đó là:
- Cánh cung
Sông Gâm
- Cánh cung
Ngân Sơn
- Cánh cung
Đông Triều
- Cánh cung Bắc
Sơn
Đây là những cánh cung thuộc vùng núi Đông
Bắc
=>Vùng Đông Bắc địa hình núi thấp chiếm
phần lớn diện tích. Những đỉnh núi cao trên 2000m nằm ở vùng thượng nguồn sông
Chảy. Giáp biên giới Việt –Trung là các khối núi đá vôi đồ sộ ở Hà Giang, Cao
Bằng, còn ở trung tâm là vùng đồi núi thấp có độ cao trung bình 500-600m.
Câu 5: Hãy xác định trên hình 6 các
dãy núi lớn của vùng núi Tây Bắc?
Trả
lời:
Vùng núi Tây Bắc là vùng có địa hình cao nhất
nước ta. Và khi nhìn vào hình 6, ta dễ dàng xác định được một số dãy núi lớn đó
là:
- Dãy hoàng
Liên Sơn
- Dãy Đen Đin
- Dãy Sam Sao
Câu 6: Dựa vào hình 6, nhận xét sự
khác nhau về độ cao và hướng các dãy núi của...
Dựa
vào hình 6, nhận xét sự khác nhau về độ cao và hướng các dãy núi của Trường
Sơn Bắc và Trường Sơn Nam?
Trả
lời:
Trường Sơn Bắc và Trường Sơn Nam là hai trong
4 vùng địa hình đồi núi của nước ta.
Xét về địa hình:
- Trường Sơn Bắc
có địa hình thấp , hẹp và được nâng lên ở hai đầu
- Trường Sơn
Nam có địa hình cao không đều, nhộ lên ở hai đầu và thấp trũng ở giữa.
Xét về hướng núi:
- Trường Sơn Bắc
có hướng Tây Bắc-Đông Nam.
- Trường Sơn
Nam có hướng Vòng cung, quay mặt lối về phía biển
II. HƯỚNG DẪN TRẢ LỜI CÂU HỎI CUỐI BÀI HỌC
Câu 1: Nêu đặc điểm chung của địa
hình Việt Nam?
Trả
lời:
Địa hình Việt Nam gồm có các đặc điểm nổi bật
sau:
Thứ nhất, địa hình núi thấp chiếm phần lớn
diện tích (3/4 diện tích) nhưng chủ yếu là đồi núi thấp
- Theo thống
kê, địa hình thấp chiếm hơn 60%, cao dưới 1000m chiếm 85%, núi cao trên
2000 m chỉ có khoảng 1%.
- Chính vì đồi
núi chiếm 3/4 diện tích nên đã tạo ra thiên nhiên của đất nước nhiều đồi
núi
Thứ hai, cấu trúc địa hình nước ta khá đa
dạng
- Nhờ sự vận động
Tân kiến tạo đã làm cho địa hình nước ta trẻ lại và có tính phần bậc từ
núi cao, núi trung bình, địa hình bán bình nguyên, đồng bằng…
- Địa
hình thấp dần từ Tây Bắc xuống Đông Nam, với hai hướng chính:
- Hướng Tây Bắc-Đông
Nam: từ hữu ngạn sông Hồng đến dãy Bạch Mã (Tây Bắc, Bắc Trung Bộ).
- Hướng vòng
cung: vùng núi Đông Bắc và Nam Trung Bộ (Trường Sơn Nam)
Thứ ba, địa hình vùng nhiệt đới ẩm gió
mùa. Địa hình nhiệt đới ẩm gió mùa được thể hiện qua các điểm sau đây:
- Xâm thực mạnh
ở vùng đồi núi. Đó là quá trình bảo mòn, rửa trôi lớp phủ thực vật, bề mặt
địa hình bị cắt xẻ mạng, đất đá xói mòn rửa trôi. Vùng núi đá vôi hình
thành nên các dạng địa hình mới với các hang động, suối cạn, thung khô…
- Bồi tụ nhanh ở
vùng đồng bằng hạ lưu sông. Thực chất, hệ quả của quá trình bào mòn ở đồi
núi chính là sự bồi đắp bồi tụ nhanh ở vùng đồng bằng hạ lưu sông. Do đó,
hằng năm ở các rìa phía đông nam các đồng bằng châu thổ sông Hồng và phía
tây nam đồng bằng châu thổ sông Cửu Long hằng năm lấn ra biển từ vài chục
đến gần trăm mét.
- Cuối cùng, địa
hình chịu tác động mạnh mẽ của con người. Cho đến thời điểm này, con người
vẫn đang tác động mạnh mẽ đến địa hình.
- Tác động
tích cực : Có tác dụng bảo vệ địa hình, tăng hiệu quả kinh tế.
- Tác động
tiêu cực : Phá hủy bề mặt địa hình, xói mòn đất đai, làm giảm năng suất
sinh vật…
Câu 2: Hãy nêu những điểm khác nhau về
địa hình giữa hai vùng núi...
Hãy
nêu những điểm khác nhau về địa hình giữa hai vùng núi Đông Bắc và Tây Bắc?
Trả
lời:
|
Tiêu chí so sánh |
Vùng núi Đông Bắc |
Vùng núi Tây Bắc |
|
Vị trí |
Nằm ở tả ngạn sông Hồng đến biên giới
phía Bắc, địa hình thấp dần theo hướng TB xuống ĐN. |
Nằm giữa sông Hồng và sông Cả, có địa hình
cao nhất nước ta với 3 mạch núi và cao nguyên – sơn nguyên cùng chạy theo
hướng tây bắc – đông nam. |
|
Đặc điểm địa hình |
- Địa hình núi thấp chiếm phần lớn diện
tích chạy theo hướng vòng cung của các thung lũng sông Cầu, sông Thương … - Những đỉnh núi cao trên 2000m nằm
trên vùng Thượng nguồn sông Chảy (Tây Côn Lĩnh, Kiều Liêu Ti…). Các khối
núi đá vôi đồ sộ cao trên 1000m nằm ở biên giới Việt Trung (Phia Ya, Phia
Uắc…). Trung tâm là vùng đồi núi thấp 500-600m. Sau đó địa hình thấp đi
rõ rệt, nhanh chóng hòa với đồng bằng Bắc Bộ và ven vịnh Bắc Bộ |
Dãy Hoàng Liên Sơn có nhiều đỉnh cao
trên 2000, 3000m. + Phía Tây dọc theo biên giới Việt –
Lào là các dãy núi cao trung bình, nhiều đỉnh cao từ 2000 – 3000m. + Ở giữa là các cao nguyên – sơn nguyên
đá vôi chạy dài từ Phong Thổ đến Mộc Châu, rồi hạ thấp xuống Ninh
Bình, Thanh Hóa. – Xen lẫn với các dãy núi, cao nguyên
là thung lũng sông Đà, sông Mã…cũng có hướng TB-ĐN. |
|
Hướng địa hình |
Hướng vòng cung với 4 cánh cung lớn: Sông
Gâm, Ngân Sơn, Đông Triều, Bắc Sơn… |
Hướng Tây Bắc – Đông Nam |
=> Nét khác biệt chủ yếu
là : hướng vòng cung của núi và thung lũng sông ở Đông Bắc với hướng
TB-ĐN của núi và thung lũng sông ở Tây Bắc; vùng núi thấp (là chủ
yếu) của Đông Bắc với vùng núi cao và trung bình của Tây Bắc. Sự
khác nhau này quan hệ với lịch sử địa chất – kiến tạo ở mỗi vùng,
trong đó có vai trò đáng kể của hoạt động Tân kiến tạo.
Câu 3: Địa hình vùng núi Trường Sơn Bắc
và vùng núi Trường Sơn Nam...
Địa
hình vùng núi Trường Sơn Bắc và vùng núi Trường Sơn Nam khác nhau như thế
nào?
Trả
lời:
|
Tiêu chí |
Vùng núi Trường Sơn Bắc |
Vùng núi Trường Sơn Nam |
|
phạm vi |
Từ sông Cả đến dãy Bạch Mã |
từ dãy Bạch Mã đến 11oB |
|
Đặc điềm chung |
-Gồm các dãy núi Song song và so le theo
hướng Tây Bắc- Đông Nam -Cao ở 2 đầu và thấp ở giữa |
-Gồm các khối núi và các cao nguyên -Hướng núi vòng cung |
|
Các dạng địa hình chính |
-Phía Bắc là vùng núi Tây Nghệ An -ở giữa là vùng núi đá voi Quãng Bình và
đồi núi thấp Quãng Trị -phía Nam là vùng núi Tây Thừa thiên Huế mạch núi cuối cùng là dãy Bạch mã -mạch núi cuối cùng là dãy Bạch Mã |
-phía Đông: khối núi KonTum và cực Nam
Trung Bộ với một số đỉnh núi trên 2000m.......................... -phía Tây: Các cao nguyên PlayKu, Đắk Lắk,
Mơ Nông, Di Linh..... -Có sự bất đối xứng giữa sườn Đông và sường
Tây |
Zalo 
Messenger 
Youtube 
Tiktok